MES ตัวเชื่อมแผนการผลิตจาก MRP และ APS สู่หน้างานจริง

ในโลกของการผลิตยุคอุตสาหกรรม 4.0 ความสามารถในการวางแผนอย่างแม่นยำไม่เพียงพออีกต่อไป หากไม่สามารถ “แปลงแผนนั้นให้เป็นผลลัพธ์จริงในหน้างาน” ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ระบบ MES (Manufacturing Execution System) จึงกลายมาเป็นกลไกสำคัญที่เชื่อมต่อโลกของการวางแผนเชิงกลยุทธ์ (ผ่านระบบ MRP และ APS) เข้ากับความเป็นจริงที่เกิดขึ้นบน Shop Floor

บทความนี้จะพาคุณเข้าใจว่า MES มีบทบาทอย่างไรในห่วงโซ่การผลิต ตั้งแต่การรับแผนจาก APS, การสั่งผลิตในภาคปฏิบัติ, ไปจนถึงการเก็บข้อมูลจริงกลับเข้าสู่ระบบวางแผน เพื่อสร้างวงจร Feedback ที่ทำให้การผลิตมีความแม่นยำ ต่อเนื่อง และพร้อมปรับตัวได้อย่างคล่องตัวในทุกสถานการณ์

MES คืออะไร

📌 จุดเริ่มของ MES: สั่งผลิตจริงและเก็บข้อมูลการผลิตกลับมา

เมื่อ APS วางแผนการผลิตและจัดลำดับ Work Order แล้ว MES คือระบบที่:

🏭 รับแผนจาก APS → ส่งให้หน้างานผลิตจริง → ติดตามผลลัพธ์และสภาพหน้างานแบบ Real-time

MES คือระบบ “คุมงานบน Shop Floor” ที่อยู่กึ่งกลางระหว่าง ERP/APS และ SCADA/PLC

มีหน้าที่ Execute แผนการผลิต → และ Collect ข้อมูลจริงกลับเข้าระบบ

🔗 MES เชื่อม MRP–APS กับความจริงในหน้างาน

✨ MES = “ระบบสั่งและวัดผลของสิ่งที่เกิดขึ้นจริง” จากคำสั่งที่ MRP+APS วางไว้

⚙️ ความสามารถหลักของ MES

สามารถเข้าดูแบบเต็มได้ที่ Mes Presentation

1. Order Management
   • สร้างและบริหาร Work Orders
   • ติดตามสถานะของแต่ละคำสั่ง
   • จัดการ Production Run
2. Production Management
   • บันทึกการเปลี่ยนสูตร, Changeover
   • บันทึกสถานะเครื่องจักร, Downtime
   • คำนวณ OEE และแสดง Production Scorecard
3. Operator Management
   • แสดงเอกสารประกอบ, SOP
   • Work Instruction แบบ Interactive
   • การจำลองการฝึก (Training Simulation)
4. Quality Management
   • ตรวจคุณภาพ, Track & Trace
   • ตรวจสอบ Compliance
   • รองรับ SPC (Statistical Process Control)
5. Inventory Management
   • วัตถุดิบเข้าไลน์, WIP
   • ควบคุม Movement ของวัตถุดิบในไลน์
6. Maintenance Management
   • แจ้งซ่อม CMMS, บันทึก MTBF/MTTR
   • ติดตาม Tools & Spare Parts

🔄 MES ส่ง Feedback กลับสู่ APS และ ERP

MES ไม่เพียงสั่งให้ผลิตเท่านั้น แต่ยัง:

• บันทึกสถานะว่า แต่ละ Work Order คืบหน้าไปแค่ไหน
• แจ้ง Delay, Downtime หรือ Reject → ให้ APS ปรับแผน
• ส่งปริมาณการผลิตจริง, การใช้วัตถุดิบจริง → กลับสู่ ERP เพื่อทำการวางแผนใหม่

🔁 MES = "แหล่งข้อมูล Feedback ที่เชื่อมระหว่างโลกของการวางแผน และความจริงที่หน้างาน"

🧪 Example Case: โรงงานผลิตอะไหล่ยานยนต์

• APS สร้างแผนการผลิตหัวฉีด 1,000 ชิ้น ส่งไปยัง MES
• MES สร้าง Work Order แยกเป็น 5 Production Run ตามกะการทำงาน
• Operator ใช้ Tablet ที่มี Tulip Interface กด “Start/Stop” พร้อมใส่ข้อมูล Defect
• ข้อมูลเครื่องจักรถูกส่งจาก SCADA ผ่าน MQTT เข้า MES
• MES บันทึก OEE → แจ้ง Delay บาง Run → APS ปรับตารางช่วง Shift คืนใหม่ทันที

🖥️ ตัวอย่างซอฟต์แวร์ MES ที่ใช้จริง

🧠 คำศัพท์สำคัญใน MES

✅ Key Outputs ของ MES

• Production Logs & Run History
• OEE Dashboard และ Andon Realtime
• Defect & Quality Reports
• Material Usage & WIP Report
• Maintenance Ticket & MTTR Summary

🧩 สรุปภาพรวม

MES คือกลไกที่ทำให้ “แผน” กลายเป็น “การปฏิบัติจริง” และส่ง “ข้อเท็จจริง” กลับไปให้ระบบวางแผน → เพื่อให้การผลิตทั้งหมดแม่นยำ และต่อเนื่อง

ศูนย์รวมข้อมูล Integrated Manufacturing System

รวม MES + MRP + ARP/ERP ไว้ใน Platform เดียว

จาก MES แบบเดิม สู่แพลตฟอร์มที่วิเคราะห์และควบคุมได้ครบวงจร

เรียนรู้เพิ่มเติม

นัดหมายขอคำปรึกษา​

ขอคำปรึกษาเพื่อเลือกระบบที่เหมาะกับโรงงานของคุณ

ทีมผู้เชี่ยวชาญจาก Appomax พร้อมให้คำปรึกษาฟรี!