Skip to Content

ทำความเข้าใจบทบาทของ UNS, Historian และ Lakehouse ในอุตสาหกรรมการผลิต

EP.1  ในซีรียส์ “พื้นฐานข้อมูลการผลิต: UNS, Historian และ Lakehouse”
2 กันยายน ค.ศ. 2025 โดย
ทำความเข้าใจบทบาทของ UNS, Historian และ Lakehouse ในอุตสาหกรรมการผลิต
IO Tech, sivakorn.m Meteesothon

"การจำแนกข้อมูล OT, IT และข้อมูลธุรกิจไปยังปลายทางที่เหมาะสม"​

ในโลกของ Smart Manufacturing การมีข้อมูลอย่างเดียวไม่พอ สิ่งที่สำคัญคือ ข้อมูลต้องถูกเก็บไว้ “ที่ที่เหมาะสม” เพื่อให้ตอบโจทย์ทั้งการปฏิบัติงานแบบ Real-time และการวิเคราะห์เชิงลึกในระยะยาว บทความนี้จะอธิบายว่า UNS, Historian, และ Lakehouse แต่ละแบบถูกออกแบบมาเพื่อวัตถุประสงค์ใด และควรใช้กับข้อมูลแบบไหน

Unified Namespace (UNS): Real-Time Nervous System

UNS

UNS ทำหน้าที่เป็น ชั้นกลาง (backbone) ที่เก็บข้อมูลแบบ real-time state และ events ซึ่งใช้ในการสื่อสารระหว่าง Shopfloor และระบบ IT/OT อื่น ๆ

  • ประเภทข้อมูลที่เหมาะสม:
    • Unfinished transactions: Work order ที่เพิ่งถูกปล่อย, Production step ที่กำลังรัน
    • Events สด: Machine running/idle, Downtime start, Operator log-in
    • Recently finished transactions: Job เพิ่งจบ, Changeover เพิ่งเสร็จ
    • Contextual snapshots: Inbound queue, Active recipe revision, Who is on shift
  • วัตถุประสงค์:
    • ให้ Operator และระบบ downstream มองเห็น “สถานะปัจจุบัน”
    • สนับสนุน orchestration ของการผลิต เช่น dispatch order, Andon, HMI screen
    • UNS ไม่ได้เก็บข้อมูลยาว แต่ทำหน้าที่เป็น แหล่งข้อมูลจริง ณ ขณะนี้ (single source of truth)

Historian: Machine Memory

Data Historian

Historian คือ คลังข้อมูลสำหรับ OT signals ที่ต้องเก็บอย่างละเอียดและต่อเนื่อง จุดแข็งของ Historian คือการจัดการ high-frequency time-series data ด้วย compression, indexing และ retention strategy

  • ประเภทข้อมูลที่เหมาะสม:
    • Production parameters: อุณหภูมิ, ความดัน, ความเร็ว, setpoint ต่าง ๆ
    • Machine health data: vibration, motor current, bearing temperature
    • Energy usage: kW, kWh, power factor
    • Cycle counters & reject counts
    • Downtime events + reason code
    • Utility/environment: air, steam, chilled water
  • วัตถุประสงค์:
    • ใช้สำหรับ trend analysis, SPC, golden batch
    • รองรับ root cause analysis และ predictive maintenance
    • เก็บย้อนหลัง 3–7 ปี เพื่อเปรียบเทียบการทำงานของเครื่องจักรระยะยาว
    • Historian คือ “memory” ของเครื่องจักรและหน้างาน

Lakehouse: Enterprise Brain

Lakehouse

Lakehouse คือศูนย์รวมข้อมูล ทั้ง OT และ IT ที่ถูกออกแบบมาเพื่อ analytics, compliance, และ AI/ML จุดเด่นคือรองรับทั้ง structured + unstructured data และสามารถ query ได้ยืดหยุ่น

  • ประเภทข้อมูลที่เหมาะสม:
    • Production events: order release, yield, scrap
    • WIP & inventory movements: GR, GI, shipment
    • Quality data: SPC points, NCR, CAPA, deviation logs
    • Maintenance data: work order history, spare part transactions
    • Energy data: tariff tables, cost allocation
    • Pure IT/ERP data: sales order, invoice, PO, AP, GL, payroll
  • วัตถุประสงค์:
    • ทำ business analytics, forecasting, compliance reporting
    • รองรับการฝึก machine learning model (predictive quality, demand forecast)
    • เก็บย้อนหลัง 7–10+ ปี
    • Lakehouse คือ “สมอง” ขององค์กร ที่เชื่อมข้อมูลการผลิตเข้ากับข้อมูลธุรกิจ

สรุป

  • UNS = Real-time nervous system (สถานะ, unfinished transaction, events)
  • Historian = Machine memory (OT signals, high-frequency trends)
  • Lakehouse = Enterprise brain (analytics, compliance, ML)
ประเภทพื้นที่จัดเก็บข้อมูลวัตถุประสงค์ประเภทข้อมูลทั่วไประยะเวลาจัดเก็บ
UNS (Unified Namespace)เลเยอร์การสื่อสารแบบเรียลไทม์; สถานะปัจจุบันและระบบควบคุม- สถานะคำสั่งซื้อปัจจุบัน / การจัดส่ง
- สถานะเครื่องจักรและสายการผลิต (กำลังทำงาน, ว่าง, เริ่มหยุดทำงาน)
- ข้อมูลการทำธุรกรรมที่ยังไม่เสร็จสิ้น หรือเพิ่งเสร็จ
- ตารางกะการทำงานและทักษะของพนักงาน
- BOM/สูตรการผลิตฉบับปัจจุบัน
ระยะเวลาสั้น / แบบหมุนเวียน (วินาที → ชั่วโมง)
Historianหน่วยความจำระยะยาวของเครื่องจักรความถี่สูง; การวิเคราะห์กระบวนการและประสิทธิภาพ- พารามิเตอร์การผลิต (อุณหภูมิ, แรงดัน, ความเร็ว)
- สุขภาพเครื่องจักร (การสั่น, กระแสไฟ, อุณหภูมิ)
- การใช้พลังงาน (kW, kWh, PF)
- ตัวนับชิ้นงานดี/เสีย, จำนวนรอบการทำงาน
- เหตุการณ์การหยุดทำงานพร้อมรหัสสาเหตุ
- ข้อมูลจากระบบสาธารณูปโภค/สภาพแวดล้อม
3–7 ปี (ข้อมูลแบบอนุกรมเวลาที่มีความละเอียดสูง)
Lakehouseศูนย์กลางข้อมูลขององค์กร; สำหรับการวิเคราะห์, การปฏิบัติตามข้อกำหนด, AI/ML- เหตุการณ์การผลิต (เริ่ม/จบ, ผลผลิต, ของเสีย)
- การเคลื่อนย้ายสินค้า WIP และสินค้าคงคลัง (GI, GR, การจัดส่ง)
- การวัดคุณภาพ SPC, บันทึก NCR/CAPA
- ประวัติการบำรุงรักษา, อะไหล่สำรอง
- อัตราค่าพลังงาน, การจัดสรรต้นทุน
- ข้อมูลจาก ERP/IT: การขาย, การจัดซื้อ, การเงิน, HR
7–10+ ปี (พื้นที่จัดเก็บเพื่อการวิเคราะห์, มีโครงสร้างข้อมูลที่กว้าง)

“พื้นฐานข้อมูลการผลิต: UNS, Historian และ Lakehouse” 

 ทำความเข้าใจ 3 องค์ประกอบหลักของสถาปัตยกรรมข้อมูลโรงงาน ว่าควรเก็บข้อมูลอะไร ที่ไหน และทำไมถึงสำคัญ — เพื่อปูทางไปสู่การ Transform ข้อมูลการผลิตให้เป็น Asset ที่ขับเคลื่อนธุรกิจได้จริง