MES vs ERP: ระบบไหนควรใช้เมื่อไร?

ในการบริหารจัดการธุรกิจอุตสาหกรรมสมัยใหม่ เทคโนโลยีระบบสารสนเทศมีบทบาทสำคัญในการเพิ่มประสิทธิภาพ ลดต้นทุน และสร้างความสามารถในการแข่งขัน โดยเฉพาะสองระบบหลักอย่าง MES (Manufacturing Execution System) และ ERP (Enterprise Resource Planning) ที่หลายองค์กรให้ความสนใจ แต่ก็มักเกิดคำถามว่า "ระบบไหนควรใช้เมื่อไร?" หรือ "จะใช้ MES หรือ ERP ดี?" บทความนี้จะช่วยไขข้อสงสัยดังกล่าวอย่างชัดเจน

ทำความรู้จักกับ MES และ ERP

MES (Manufacturing Execution System)

MES คือระบบที่ใช้ควบคุมและบริหารจัดการการผลิตภายในโรงงานแบบเรียลไทม์ ตั้งแต่การรับคำสั่งผลิต การติดตามสถานะของเครื่องจักร จนถึงการวิเคราะห์ประสิทธิภาพการผลิต เช่น OEE, Yield, และ Downtime

หน้าที่หลักของ MES:

• ควบคุมกระบวนการผลิตแบบ Real-Time
• ติดตามสถานะเครื่องจักรและพนักงาน
• ตรวจสอบคุณภาพการผลิต
• ตรวจสอบย้อนกลับ (Traceability) ของสินค้า
• วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อปรับปรุงกระบวนการผลิต

ERP (Enterprise Resource Planning)

ERP คือระบบบริหารจัดการทรัพยากรขององค์กร โดยเชื่อมโยงข้อมูลจากแผนกต่าง ๆ เช่น บัญชี การเงิน การจัดซื้อ คลังสินค้า และการขาย เข้าด้วยกันเป็นระบบเดียว

หน้าที่หลักของ ERP:

• วางแผนการผลิต (Production Planning)
• จัดการคำสั่งซื้อและคำสั่งขาย
• จัดการคลังสินค้าและวัตถุดิบ
• บริหารต้นทุนและบัญชีการเงิน
• เชื่อมโยงข้อมูลทุกแผนกในองค์กรเข้าด้วยกัน

ความแตกต่างระหว่าง MES และ ERP

เมื่อไรควรใช้ MES?

• มีโรงงานผลิตที่ต้องการวัดประสิทธิภาพการผลิตแบบ เรียลไทม์
• ต้องการรู้ว่าเครื่องจักรทำงานอยู่หรือหยุด และ ทำไมถึงหยุด
• ต้องการระบบ Traceability ตรวจสอบย้อนกลับสินค้า
• ต้องการข้อมูล OEE, Yield, Scrap, Downtime เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพ
• ใช้เครื่องจักรอัตโนมัติหรือกึ่งอัตโนมัติที่ต้องการเชื่อมต่อข้อมูล

ตัวอย่างธุรกิจที่เหมาะสม: โรงงานอาหารและยา, โรงงานชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์, โรงงานที่ต้องผ่านมาตรฐาน ISO, GMP

เมื่อไรควรใช้ ERP?

• ต้องการบริหารจัดการการจัดซื้อ, สต๊อกสินค้า, การเงิน และบุคคลากร
• ต้องการระบบที่ช่วยในการวางแผนและควบคุมต้นทุนระดับองค์กร
• ต้องการมี ฐานข้อมูลกลาง (Centralized Data) สำหรับทุกแผนก
• ยังไม่มีระบบควบคุมการผลิตแบบ Real-Time แต่ต้องการเริ่มจากการวางโครงสร้างพื้นฐานของธุรกิจ

ตัวอย่างธุรกิจที่เหมาะสม: บริษัทค้าส่ง, โรงงานขนาดกลางขึ้นไปที่มีหลายแผนก, ธุรกิจที่เน้นการบริหารสินค้าคงคลังและจัดซื้อ

ใช้ MES หรือ ERP หรือทั้งคู่ดี?

คำตอบที่ดีที่สุดในยุคอุตสาหกรรม 4.0 คือ ใช้ทั้งสองระบบควบคู่กัน โดยให้:

• ERP วางแผนคำสั่งผลิตและจัดการทรัพยากรองค์กร
• MES ควบคุมและติดตามคำสั่งผลิตแบบ Real-Time หน้างาน
• เชื่อมข้อมูลระหว่างสองระบบเพื่อสร้างความแม่นยำและตอบสนองการเปลี่ยนแปลงได้เร็ว

ไม่ว่าคุณจะเลือกใช้ MES หรือ ERP สิ่งสำคัญคือการเข้าใจ ความต้องการของธุรกิจตัวเอง ก่อน หากโรงงานของคุณมีทั้งความซับซ้อนในกระบวนการผลิต และความต้องการด้านการจัดการระดับองค์กร ระบบทั้งสองจึงไม่ใช่คู่แข่ง แต่คือ “พาร์ทเนอร์” ที่ทำงานร่วมกันอย่างลงตัวในโลกของ Smart Factory และ Industry 4.0

หากคุณสนใจวางระบบ MES, ERP หรือเชื่อมต่อทั้งสองเข้าด้วยกัน สามารถติดต่อทีมงานของเราเพื่อรับคำปรึกษาเฉพาะทางได้ครับ

ศูนย์รวมข้อมูล MES

ทั้งหมดนี้รวมไว้ในที่เดียว!

ศูนย์รวมความรู้ MES สำหรับเจ้าของโรงงาน วิศวกร และผู้ประกอบการอุตสาหกรรมที่อยากยกระดับการผลิตด้วยระบบอัจฉริยะ

เรียนรู้เพิ่มเติม

นัดหมายขอคำปรึกษา​

ขอคำปรึกษาเพื่อเลือกระบบที่เหมาะกับโรงงานของคุณ

ทีมผู้เชี่ยวชาญจาก Appomax พร้อมให้คำปรึกษาฟรี!