แดชบอร์ดที่ดีไม่เพียงแค่ต้องดูสวยงามเท่านั้น แต่ยังควรให้ข้อมูลที่เกี่ยวข้องและคำแนะนำในการดำเนินการ เพื่อให้ผู้ใช้งานทำงานในแต่ละวันได้ง่ายขึ้น และช่วยปรับปรุงกระบวนการทำงานให้ดีที่สุด ดังนั้น คุณควรปฏิบัติตามกฎการออกแบบพื้นฐานบางประการเมื่อสร้างแดชบอร์ด เคล็ดลับและเทคนิคเหล่านี้จะช่วยให้คุณนำเสนอข้อมูลสำคัญได้อย่างเหมาะสมและสร้างแดชบอร์ดที่เข้าใจง่าย
ไม่ต้องหลุดออกจากตาราง (Grid)
แดชบอร์ดของคุณต้องมีระเบียบ! เส้นตารางไม่เพียงช่วยจัดระเบียบข้อมูลให้มีความหมาย แต่ยังทำให้การออกแบบแดชบอร์ดง่ายขึ้นด้วย โดยทั่วไปแล้วในการเรียนการสอนด้านการออกแบบ คุณจะได้ทำงานกับตาราง 12 คอลัมน์ (12-column grid) และเส้นแนวนอนเพิ่มเติม ซึ่งช่วยให้การจัดเรียงองค์ประกอบต่าง ๆ ของแดชบอร์ด เช่น กราฟ แผนภูมิ หรือบล็อกข้อความ ทำได้ง่ายขึ้นมาก และยังช่วยให้การออกแบบดูสอดคล้องกันทั่วทั้งแดชบอร์ดหลายหน้า เส้นตารางที่เป็นที่นิยมอื่น ๆ
การใช้เส้นตารางยังช่วยให้รูปลักษณ์ของแดชบอร์ดหลาย ๆ หน้ามีความสอดคล้องกันอีกด้วย นอกจากนี้ยังมีระบบเส้นตารางที่เป็นที่นิยมอื่น ๆ เช่น golden ratio หรือ Fibonacci sequence
ทำไมพื้นที่ว่าง (White Space) ถึงสำคัญ
พื้นที่ว่างจะทำให้แดชบอร์ดของคุณดูสะอาดตาขึ้นและช่วยแยกองค์ประกอบแต่ละส่วนออกจากกันอย่างชัดเจน
แดชบอร์ดที่ไม่มีพื้นที่ว่างก็คงไม่ต่างอะไรจากบทความในหนังสือพิมพ์ที่ไม่มีช่องว่างเลย — ดูสับสนและอ่านยาก พื้นที่ว่างช่วยให้คุณรับรู้ได้ว่าองค์ประกอบต่าง ๆ บนแดชบอร์ดนั้นเป็นคนละส่วนกัน มีความเกี่ยวข้องกัน หรือมีความสำคัญเป็นพิเศษ แน่นอนว่าพื้นที่ว่างไม่จำเป็นต้องเป็นสีขาวเสมอไป
ลำดับชั้น (hierarchy)? ใช้แค่บนแดชบอร์ดก็พอ
ไม่ใช่ทุกองค์ประกอบบนแดชบอร์ดจะมีความสำคัญเท่ากันสำหรับผู้ใช้งานเสมอไป ตัวอย่างเช่น มูลค่าการผลิตจริงของคุณควรมีความโดดเด่นมากกว่าเวลาหรือวันที่ในลำดับชั้นของภาพ (visual hierarchy) คุณสามารถสร้างลำดับชั้นนี้ได้หลายวิธี ไม่เพียงแค่การปรับขนาดขององค์ประกอบบนแดชบอร์ด แต่ยังรวมถึงการใช้สีและความเปรียบต่างของสี การจัดวางตำแหน่ง และทิศทาง (เช่น การใช้เส้นทแยงมุม) องค์ประกอบที่มีขนาดใหญ่เป็นพิเศษหรือวางอยู่ตรงกลางจะดึงดูดสายตาเป็นอันดับแรก แต่แม้แต่องค์ประกอบเล็ก ๆ ก็สามารถถูกเน้นให้โดดเด่นขึ้นมาได้ด้วยการใช้สีอย่างเหมาะสม
ลักษณะของแบบอักษร
แบบอักษรแต่ละแบบมีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างกันไป แบบอักษรที่บางและละเอียดอ่อนจะให้ความรู้สึกที่หรูหรา ในขณะที่แบบอักษรที่มีความลาดเอียงจะดูมีพลังและแบบอักษรที่หนาจะดูโดดเด่นสะดุดตา
คุณควรคิดล่วงหน้าว่าแดชบอร์ดของคุณจะถูกนำไปใช้งานที่ไหน จะแขวนอยู่สูงในโรงงานผลิต หรืออยู่ข้างเครื่องจักรเพื่อให้ใช้งาน คุณจำเป็นต้องอ่านตัวอักษรจากระยะไกลหรือระยะใกล้? แน่นอนว่ายิ่งแดชบอร์ดของคุณแขวนอยู่ไกลมากเท่าไหร่ แบบอักษรก็ควรจะยิ่งใหญ่และชัดเจนมากขึ้นเท่านั้น
ข้อความดิจิทัล — อย่างที่คุณเห็นในบล็อกนี้หรือใน Peakboard Designer — มักใช้แบบอักษรที่ไม่มีเชิง (serif) เชิงคือองค์ประกอบเล็ก ๆ ที่ปลายตัวอักษร ในขณะที่เชิงช่วยให้ผู้อ่านเชื่อมโยงตัวอักษรแต่ละตัวเข้าด้วยกันในสื่อสิ่งพิมพ์และช่วยให้อ่านได้ลื่นไหล แต่แบบอักษรอย่าง Times New Roman ที่เป็นที่นิยมในหนังสือพิมพ์อาจแตกเป็นเม็ดสี (pixelate) หรือเบลอเมื่อแสดงบนหน้าจอที่มีความละเอียดต่างกัน ทำให้การอ่านเป็นเรื่องยาก
นอกจากการเลือกแบบอักษรที่เหมาะสมแล้ว วิธีการออกแบบองค์ประกอบข้อความแต่ละส่วนก็มีบทบาทเช่นกัน ในขณะที่ส่วนหลักของข้อมูลควรอ่านง่ายอยู่เสมอ แต่หัวข้อข่าวก็สามารถดูสนุกสนานได้หากจำเป็น ส่วนคำอธิบายประกอบควรลดความเด่นลงเพื่อทำหน้าที่ให้ข้อมูลเพิ่มเติมเท่านั้น ในขณะที่ส่วนเน้น (highlights) ควรดึงดูดความสนใจของผู้ใช้งาน เพื่อให้มั่นใจ คุณควรทดสอบผลลัพธ์ที่ได้เป็นครั้งคราวและตรวจสอบว่าแบบอักษรสามารถอ่านได้ชัดเจนจากระยะที่ต้องการหรือไม่
ขาว หรือ ดำ ?
การเลือกสีที่เหมาะสมจะช่วยให้แดชบอร์ดของคุณสมบูรณ์แบบได้ ในขั้นตอนนี้ก็เช่นกัน คุณควรคำนึงถึงสภาพแสงของสถานที่ที่จะใช้งานแดชบอร์ดล่วงหน้า แล้วจึงเลือกสีที่จะใช้ ตัวอย่างเช่น ในสภาพแวดล้อมที่มืด แดชบอร์ดที่มีตัวอักษรสว่างบนพื้นหลังสีเข้มจะดูสบายตากว่า
หากคุณต้องการให้แดชบอร์ดมีข้อความเตือน สีแดงคือสีที่สมบูรณ์แบบสำหรับการเตือน ในทางกลับกัน สีเขียวมักหมายถึงทุกอย่างเรียบร้อยดี
นอกจากนี้ ให้คำนึงถึงความหมายของสีที่ใช้กันทั่วไปด้วย เพราะในขณะที่สีดำหมายถึงความโศกเศร้าและการสูญเสียในยุโรปหรือไทย แต่ความหมายนี้ไม่เป็นที่รู้จักในแอฟริกาหรือจีน และพยายามอย่าใช้เฉดสีที่แตกต่างกันมากเกินไป แต่ควรใช้สีเพื่อเน้นเป็นหลัก
อาจเป็นประโยชน์ที่จะเริ่มต้นด้วยการสร้างแดชบอร์ดในโทนสีเทาก่อน แล้วจึงค่อยพิจารณาในขั้นตอนที่สองว่าองค์ประกอบใดควรเน้นด้วยสีให้โดดเด่นขึ้นมา
Checklist — 5 ขั้นตอนสู่แดชบอร์ดที่สมบูรณ์แบบ
คุณจำได้ทั้งหมดหรือยัง? ไม่ต้องกังวล เช็คลิสต์ของเราจะช่วยให้คุณจำแต่ละข้อได้และสามารถนำไปใช้ได้ทันทีเมื่อออกแบบแดชบอร์ดของคุณ
- ตาราง (Grid): จัดเรียงองค์ประกอบบนแดชบอร์ดของคุณให้อยู่ในโครงสร้างที่กำหนดไว้ล่วงหน้าและสร้างความเป็นระเบียบ
- พื้นที่ว่าง (White Space): ใช้เพื่อแยกหรือเชื่อมโยงองค์ประกอบต่างๆ บนแดชบอร์ด
- ลำดับชั้นของภาพ (Visual hierarchy): หมายถึงการเน้นเนื้อหาที่สำคัญเพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถรับรู้ได้ทันที
- แบบอักษร (Fonts): แบบอักษรแต่ละแบบมีความสามารถในการอ่านที่แตกต่างกัน ควรเลือกใช้แบบอักษรที่ไม่มีเชิง (sans-serif) และดูสะอาดตา
- สีและความเปรียบต่าง (Color & contrast): ใช้สีอย่างประณีตและระมัดระวังความหมายที่ถูกต้อง
